Burçak Görel
Ziya Aykın’ın moderatörlüğünde gerçekleşen Yumuktepe Kent Sohbetleri, 11. yayınını Ataş Konutları üzerine yaptı. Kısa bir süre önce yıkımı gerçekleşen Ataş Konutları’nı ve bu alanın Mersin’e kattığı sosyal, kültürel, mimari ve kentsel etkileri bizzat orada yaşamış Ataşlılar, anıları eşliğinde aktardı.
1962 yılında kurulan ve bir zamanların en önemli rafinerileri arasında yer alan Mersin Ataş Rafinerisi’nin faaliyetinin durdurulmasıyla beraber etrafında bulunan 142 dönümlük konut alanı âtıl durumda kaldı. TOKİ tarafından kamulaştırılan alan kentsel dönüşüm projesi kapsamına alındı. Uzun süredir akıbeti belirsiz olan proje yeni dönem ile birlikte yeniden raftan indirildi. Ataş Konutları’nın yıkımını üstlenen firmanın yıkımı görüntülediği bir klip Ataş Konutları’nı akla, Ataş’ın insanlarını ise bir araya getirdi. Döneminin Mersin’i için en çağdaş yaşam alanlarından biri olan Ataş Konutları büyük iş makinalarıyla paramparça edildi. Ancak birbirine yıllarca kapı komşuluğu etmiş insanlar, beraberce Ataş’ı anlatmaya devam ediyor.
1924 doğumlu Ertuğrul Ceylan, Ataş’ın en eskilerinden. 1958 yılında, henüz tesis kurulmamışken Ataş’a hukuk müşaviri olarak atanıyor. Ataş Konutları’nın kuruluşuna ve gelişiminin tüm aşama- larına tanıklık etmiş, görev almış biri. Ataş’ın modern yöntemlerle inşa edilen evlerini, Ataş çalışanları ve sakinleri tarafından kurulan voleybol, futbol ve tenis takımlarını, Ataş Tiyatrosu’nu, Ramazan eğlencelerini, Kanto gecelerini anlatıyor. Sitenin içinde bulunan sinema, kütüphane, misafirhane ve hastaneden söz ediyor. 1962 doğumlu Cem Özoral ise Ataş’ın çocuklarından. “İki ay daha geç doğsaydım Ataş Hastanesi’nde doğan ilk bebek olacaktım” diyor. Yıkım videolarını ağlayarak izlediğini söyleyen Özoral, kimsenin kapısını kilitlemediği Ataş evlerinden, Ataş’ın kendi içinde ve çevresinde yarattığı kültürel değişimden söz ediyor. Sacit Aker ise Ataş’ı son terk edenlerden. “Oğlum Ataş Hastanesi’nde doğan son bebek oldu” diyor. Ataş’ı terk etmenin ne kadar zor olduğunu anı- ları eşliğinde anlatıyor. Bu anılara yenilerini Nahide Tan ekliyor. Çocukluğu Ataş’ta geçen Tan, anılarını “Paylaşımcı, dayanışmanın olduğu, kendi kültürünü oluşturmuş bir yaşantı vardı. Ataş’ın evleriyle beraber bir kültürü de yıktılar” sözleri eşliğinde aktarıyor.
Ataş Konut alanı daha anlamlı bir projenin parçası olamadı. Ancak ardında sosyo-kültürel bir miras ve betonların yıkılmasıyla yok edilemeyecek bir hemşehrilik bıraktı.
ATAŞ KADINLARI YARDIM DERNEĞİ
Ataş Kadınları Yardım Deneği, Ataşlı kadınlar tarafından ku- rulmuş, binlerce öğrenciye eğitim bursu sağlamış bir dernek- ti. Dernek, Ataş’ın tiyatro, sinema ve ramazan eğlencelerin- den elde edilen gelirle finanse edilirdi.
DUYURU GAZETESİ
Duyuru Gazetesi, Ataş Konutları içerisinde dağıtımı yapılan haftalık bir gazeteydi. Her Perşembe dağıtılan gazete, 60’lı yılların karakterini yansıtan kendine özgü mizanpajıyla Ataş içinden haber ve duyurulara yer verirdi.
Bu yazı menü/dergimizin Temmuz sayısında yayımlanmıştır. Derginin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.